Vervolg op “Een leven lang leren”
Verder praten met… operatieassistenten Fokje de Wolf en Janny Wiersma
In het artikel ‘Een leven lang leren’ in de Zorgkracht 10 van november 2017 hebben operatieassistenten Fokje de Wolf en Janny Wiersma verteld over de vierjarige opleiding tot bewegingsketen deskundige die zij volgen. Hier, op NSweb, praat redacteur Rikjen Schaap nog even met ze verder.
Wie zijn ze?
Fokje de Wolf en Janny Wiersma zijn beide operatieassistent op de OK van Nij Smellinghe. Naast die functie vertegenwoordigen zij voor het gehele operatiecomplex het aandachtsgebied ‘ergonomie’.
Fokje werkte voorheen in het MCL in Leeuwarden waar, door de inzet van ergocoaches, het ziekteverzuim op de operatieafdeling aantoonbaar daalde . Deze ervaring maakte haar enthousiast om in ons ziekenhuis ook met iets dergelijks aan de slag te gaan.
Wat doen ze?
Samen met Janny verdiepte Fokje ze zich in ergonomie, maar hierbij misten ze wel achtergrond. Al zoekende naar het opleidingsaanbod, kwamen ze uit bij het particuliere bedrijf Physical Solutions. Dat deze organisatie de opleiding incompany aanbood, trok beiden erg aan.
In 2014 startten Fokje en Janny met de vierjarige opleiding. In september van dit jaar begon het vierde en dus laatste studiejaar. Tijdens de gehele opleiding hebben ze al met veel proefpersonen (hun collega’s op de OK), kunnen oefenen. En sinds vorig jaar hebben Fokje en Janny ook een consultatieve functie voor hun collega’s binnen de OK.
Wat is het?
Natuurlijk bewegingsgedrag bestaat uit bewegingsketens waarin spieren in de juiste volgorde en in de juiste combinatie worden gebruikt. Als er sprake is van klachten aan het SBA (steun- en bewegingsapparaat), is er een verstoring te zien in de combinatie en de volgorde waarin de spieren worden gestuurd en de gewrichten worden gebruikt. Wanneer de sturing in verstoorde bewegingsketens is geautomatiseerd, gaan de klachten die daaruit voortkomen niet vanzelf over.
In de opleiding leren Fokje en Janny hoe onnatuurlijk bewegingsgedrag kan worden herkend en zichtbaar wordt gemaakt en hoe natuurlijk bewegingsgedrag opnieuw kan worden aangeleerd. Met het inzicht van de natuurlijke bewegingsketens, wordt de invloed van de omgevingsfactoren op het bewegingsgedrag duidelijk. De aanwezige bewegingsdwang komt daarmee in beeld, waarna de juiste ergonomische en preventieve maatregelen getroffen kunnen worden.
Fokje: “We leren de constructie van het lichaam beter te gebruiken. Dit is niet alleen belangrijk op het werk, maar altijd, 24/7! Het werk op de OK veroorzaakt bij medewerkers soms nek-, schouder- en rugklachten. Het is goed om je eerst bewust te worden van de bewegingen die je maakt, ook van de kleine bewegingen. Bij het oppakken van een kopje gebruiken we bijvoorbeeld ook spieren (‘buigers en heffers,) en veel gewrichten zoals het pols-, ellenboog- en schoudergewricht. Door te observeren hoe iemand het kopje oppakt, kun je al veel informatie vergaren. Vermijdt iemand bijvoorbeeld het gebruik van de schouder? Bewust of onbewust? Waarom is dat? Vervolgens is het interessant om oude, goede gewoontes met betrekking tot de beweging te hervinden. Gebleken is dat nieuw bewegingsgedrag heel snel weer wordt ingeprent, waardoor de klachten verminderen.”
In het begin vonden onze collega’s het wel spannend: hoe wordt er naar ons gekeken? Moeten we ook met de billen bloot? Letterlijk en figuurlijk… ;-). Maar inmiddels melden ze zichzelf al bij ons of vragen ze om een opfrisconsult”, aldus Janny.
Op de verpleegafdelingen van Nij Smellinghe worden momenteel collega’s getraind als ergocoach en ook op de poliklinieken gaan ergocoaches aan de slag. “We zijn er heel blij mee dat ergonomie een duidelijke plek in de organisatie krijgt!”